اصطلاح دیگری که مطرح شد Transcendence بود که باز هم اشتراکات زیادی با معناگرایی مدنظر داشت ، اما همهی آن نبود . این تعبیر در جاهایی استفاده شده است که مفهوم سینمای استعلایی بیشتر به آن مفهوم نزدیک است و فیلم هایی را شامل می شود که در عین تصویر کردن زندگی جاری در جهان ، این جاری بودن را به هم زبانی و هم نفسی با هستی می آمیزد و نوعی هم نفس بودن با هستی را القاء می کند که بیشتر فیلمهای شاعران رئالیستی در این زمره جای می گیرند . اما سینمای استعلایی در عین حال که جزئی از سینمای معناگرا محسوب می شود در عین حال بخشهای عمده ای از آن را نادیده می گیرد ، بخشهایی که تأکید بر معانی هدفدار و هدایت شدهی هستی جاری را وجههی همت خود قرار می دهد .
اصطلاح دیگری که مطرح شد کلمهی Spiritual بود که شاید معنای تحت اللفظی آن را بتوان "سینمای روحانی" دانست ، و این مفهوم نزدیک تر از همهی کلمات دیگر به سینمای معناگرا بود . چرا که در این تعبیر فیلم هایی جا می گیرند که "وراء بعلاوهی ماوراء" ، "جسم بعلاوهی روح" ، "صورت بعلاوهی معنا" و نیز "تعالی گرایی" و نوعی هم خوانی با دین و اهداف دینی هم در آنها وجود داشته باشد . این اصطلاح البته نسبت به سایر اصطلاحات مطروحه به سینمای معناگرا نزدیک تر بود لیکن باز هم اصطلاحی جامع و مانع نیست و فی المثل شاید بخش هایی از فیلم های استعلایی و یا سینمای اندیشه را در بر نگیرد .
3 ـ "سینمای معناگرا" چیست؟
آنچه منظور صاحبنظران از "سینمای معناگرا" بوده است سینمایی است که به واقعیت هستی و جهان و بشر می پردازد ، اما در ورای این واقعیت گوشهی چشمی به باطن آن دارد و در جستجوی کشف رمز و رازی است که در پشت این واقعیات جاری ، همواره طنین انداز است . سینمای معناگرا لزوماً سینمای دینی نیست . چنانکه سینمایی می تواند دینی باشد اما معناگرا نباشد و بالعکس . مثلاً سریال "امام حسن(ع)" که بخشی از ظواهر دین و تاریخ دین را مطرح می کند سینمای معناگرا نیست ، اما "روز واقعه" که آن هم بخشی از تاریخ دین را بیان می کند سینمای معناگراست . چون در روز واقعه اساس قصه بر این است که کسی ندایی می شنود که دیگران نمی شنوند و بعد در طول فیلم این رمز گشایی اتفاق می افتد . نکتهی دیگری که وجود دارد مسأله ی ژانر است . منظور از سینمای معناگرا یک ژانر نیست بلکه معناگرایی می تواند در ژانرهای مختلف بروز و ظهور پیدا کند . از تقسیمات ارسطویی گرفته تا تقسیمات بعدی . یک فیلم کمدی ، تراژدی ، خانوادگی یا عشقی می تواند وجه معناگرایی نیز داشته باشد ... (ادامه دارد)